Exit ready maken van je bedrijf

Alles wat je moet weten om de juiste exitstrategie te kiezen

Een bedrijf verkopen doe je meestal maar één keer in je leven. Toch zie ik vaak dat ondernemers pas laat nadenken over de verkoop. Terwijl een bedrijf écht exit ready maken tijd kost. Denk niet aan maanden, maar aan jaren: vaak tussen de twee en vijf jaar. In deze blog leg ik uit wat exit readiness betekent, waarom het belangrijk is, welke stappen erbij horen en hoe je de waarde van je bedrijf kunt vergroten. Daarbij ga ik in op de volgende onderwerpen:

1. 1. Wat betekent ‘exit ready’ maken van je bedrijf?
   2. Waarom het belangrijk is om tijdig te starten
   3. Checklist: is jouw bedrijf exit ready?
   4. Hoe verhoog je de waarde vóór de verkoop?
   5. Stappenplan naar exit readiness
   6. Veelgemaakte fouten bij exit readiness

Wat betekent ‘exit ready’ maken van je bedrijf?

Een exit ready bedrijf is een onderneming die op elk moment overdraagbaar is. Niet omdat je nú al wilt verkopen, maar omdat je je bedrijf zo hebt ingericht dat een koper vertrouwen krijgt in de toekomst. Dat betekent veel meer dan de balans opschonen of de jaarrekening netjes afronden. Het gaat erom dat je bedrijf kan doordraaien zonder dat alles afhankelijk is van jou als ondernemer.

Ik zie regelmatig ondernemers die jarenlang hard hebben gewerkt en hun bedrijf naar een mooie omzet hebben gebracht, soms tot in miljoenen. Toch merken ze dat ze de grip kwijtraken. Dat is het moment om na te denken over structuur. Hoe ziet je management eruit? Zijn er mensen die het bedrijf draaiende kunnen houden als jij een stap terugdoet?

Exit ready zijn betekent dat er een stevig fundament ligt:

 

• • Een voorspelbare omzetstroom die niet van één klant afhankelijk is;
  • Een managementteam dat zelfstandig beslissingen kan nemen;
  • Processen die inzichtelijk en schaalbaar zijn.

Veel ondernemers sturen vooral op gevoel. Ze kijken aan het eind van de maand hoeveel geld er overblijft en trekken daar hun conclusies uit. Maar als je een exit-ready bedrijf wilt zijn, is structurele informatievoorziening belangrijk. Een dashboard dat laat zien hoe je ervoor staat, waar je moet bijsturen en waar kansen liggen.
Een koper wil niet alleen de cijfers zien, maar vooral ook dat er over die cijfers is nagedacht. Dat er plannen liggen, dat afwijkingen verklaard kunnen worden en dat resultaten voorspelbaar zijn. Dáár zit de waarde van een exit ready bedrijf.

 

Waarom het belangrijk is om tijdig te starten

Sommige ondernemers beginnen pas een half jaar voor een mogelijke verkoop met voorbereiden. Dat is meestal te laat. Een bedrijf écht exit ready maken kan wel twee tot vijf jaar kosten. Die tijd heb je nodig om je organisatie toekomstbestendig te maken en om een betrouwbaar track record op te bouwen.

Ik zie nog vaak dat bedrijven hun jaarrekening pas maanden na afloop van het boekjaar krijgen. Daarmee verlies je kostbare tijd en overzicht. Voor een koper is het cruciaal dat je direct inzicht hebt in je resultaten: waar komt de omzet vandaan, hoe ontwikkelen de marges zich, welke investeringen heb je gedaan en wat leveren ze op? Als je dat pas maanden later kunt laten zien, wek je onzekerheid.

Ook de juridische structuur kan veel tijd kosten. Denk aan een ondernemer die in een VOF zit en naar een BV-structuur overstapt. Belastingvrij een BV verkopen kan pas na drie jaar, dus dat traject moet je tijdig inzetten.

Daarnaast wil je niet op het laatste moment verrast worden door achterstallige administratie of openstaande verplichtingen. Tijdens de due diligence komen die zaken hoe dan ook boven tafel. Ik heb wel meegemaakt dat zaken zoals pensioenverplichtingen of verouderde contracten de boel enorm ophielden.

Tijdig starten met het exit ready maken van je bedrijf heeft drie grote voordelen:

• Je vergroot de waarde van je bedrijf, omdat je laat zien dat je processen en cijfers onder controle hebt;
• Je verkleint het risico dat een deal op het laatste moment klapt;
• Je versnelt het verkoopproces, omdat er weinig meer te verbergen valt.

Kortom: begin niet pas als je daadwerkelijk wilt verkopen. Zie exit readiness als een manier om grip te krijgen op je bedrijf.

Checklist: is jouw bedrijf exit ready?

Exit ready zijn betekent dat je onderneming zó is ingericht dat een koper vertrouwen heeft in de toekomst. Dat gaat veel verder dan alleen een nette jaarrekening. Het gaat om vijf pijlers die samen de ruggengraat vormen van je organisatie.

1. Financieel

Zijn je cijfers betrouwbaar en up-to-date? Een koper wil blind kunnen varen op de data die je presenteert. Dat betekent maandelijkse rapportages, inzicht in marges en een realistische kostprijsberekening. Veel ondernemers sturen nog steeds vooral op debiteuren/crediteuren, zonder te begrijpen waarom resultaten zich ontwikkelen zoals ze doen. Dat is risicovol.

2. Operationeel

Zijn je processen strak en schaalbaar? Een bedrijf dat alles op gevoel doet, maakt het voor een koper lastig om te vertrouwen op continuïteit. Een voorbeeld uit de praktijk: een hovenier die voor een project ongeveer 100 m² straatwerk nodig heeft, 120 m² inkoopt en uiteindelijk maar 105 m² gebruikt. Dan ben je direct je marge kwijt en je zit met 15 m² stenen die je nergens kwijt kunt. Dit laat zien hoe belangrijk het is om processen te structureren en goed inzicht te hebben in je kosten en marges.

3. Juridisch

Is je structuur helder en toekomstbestendig? Onduidelijke contracten, verweven bedrijfsonderdelen of een verouderde rechtsvorm (bijvoorbeeld een VOF die nog omgezet moet worden naar een BV) zorgen voor onnodige risico’s. Een koper wil weten wat hij koopt en waar hij aan toe is.

4. Strategisch

Waarom doe je wat je doet en hoe onderscheid je je? Veel ondernemers groeien reactief mee met de omzet, zonder een duidelijke koers. Maar kopers zoeken bedrijven met een plan: een visie op hun markt, een belofte aan hun klanten en een strategie om die waar te maken.

5. Menselijk kapitaal

Kan je bedrijf draaien zonder jou als ondernemer? In kleinere mkb-bedrijven ontbreekt vaak een managementteam dat zelfstandig opereert. Daarmee wordt de overdraagbaarheid van je bedrijf moeilijk. Een sterk managementteam geeft kopers vertrouwen dat het bedrijf zelfstandig kan blijven draaien.

Een exit ready bedrijf draait om veel meer dan cijfers en winst. Het is een organisatie die kan uitleggen waarom ze succesvol is en die dat succes kan voortzetten, met of zonder jou.

Hoe verhoog je de waarde vóór de verkoop?

Waardecreatie begint vaak jaren voordat je daadwerkelijk je bedrijf verkoopt. Het gaat erom dat je laat zien dat jouw onderneming toekomstbestendig is en voorspelbare resultaten oplevert. Daarbij spelen verschillende factoren een rol:

• Marge verbeteren
  Veel ondernemers zijn huiverig om hun prijzen te verhogen, maar in veel gevallen kan het prima. Soms is een kleine stap al genoeg om veel verschil te maken. Een rekenvoorbeeld: bij twintig medewerkers die ieder 1.500 uur per jaar werken, levert een prijsverhoging van €5 per uur al €150.000 extra omzet op. Dat tikt flink aan. Het vraagt natuurlijk wel om goede onderbouwing richting je klanten, maar wanneer die tevreden zijn over je dienstverlening, accepteren ze meer dan je denkt.
• Recurring revenue opbouwen
  Een koper ziet graag terugkerende omzet, zoals abonnementen of servicecontracten. Daarmee verlaag je het risico dat je afhankelijk bent van losse opdrachten en laat je zien dat je bedrijf stabiel draait.
• Klantconcentratie verlagen
  Een klassiek risico: vijftig procent van de omzet komt van één klant. Valt die klant weg, dan stort de omzet in. Door je klantenbestand te verbreden en geen enkele klant meer dan 20% van je omzet te laten uitmaken, bouw je aan een stevigere onderneming.
• Investeren in systemen en processen
  Kopers willen zien dat je grip hebt op je cijfers en je bedrijfsvoering. Dat begint bij een betrouwbaar dashboard waarin je maandelijks ziet hoe je presteert ten opzichte van je plan. Het voorkomt dat je achteraf moet constateren dat je winst lager is dan gedacht omdat er bijvoorbeeld nog facturen openstaan of kosten niet zijn geboekt.
• Sterk managementteam
  Een onderneming die volledig afhankelijk is van de eigenaar, wordt gezien als risicovol. Zorg voor een tweede man of vrouw die de boel kan runnen als jij wegvalt. Daarmee laat je zien dat de organisatie ook zonder jou kan doordraaien.
• Strategische acquisities
  Soms zit de waarde in groei door overnames. Toen ik als financieel directeur betrokken was bij een aantal acquisities, namen we bedrijven over die niet per se fantastisch draaiden. Toch verhoogden ze onze totale omzet van 15 naar 20 miljoen. Die schaalvergroting zorgde ervoor dat de multiple bij verkoop omhoogging en de waarde van het hele bedrijf groeide.

Stappenplan naar exit readiness

Een bedrijf écht exit ready maken doe je stap voor stap. Het is een traject van meerdere jaren waarin je systematisch aan verbeteringen werkt.

1. 1. Start met een scan en waardebepaling
      De eerste stap is inzicht creëren. Wat is je bedrijf waard? Waar zitten de risico’s? Vaak begin ik met een quickscan en een analyse van de jaarrekeningen. Daarbij komen we soms verrassingen tegen: een jaarrekening die nog niet af is, kosten die ontbreken of posten die allang afgeboekt hadden moeten worden. Zolang je geen betrouwbaar beeld hebt, kun je ook geen goed plan maken.
   2. Quick wins doorvoeren
      Sommige verbeteringen zijn relatief snel te realiseren. Denk aan je administratie op orde brengen, een KPI-dashboard opzetten of de kostprijsberekening verbeteren. Ook een prijsverhoging kan een directe impact hebben. Kleine stappen kunnen vaak al veel verschil maken in je marge en winstgevendheid.
   3. Langetermijnprojecten starten
      Andere zaken kosten meer tijd. Bijvoorbeeld: overstappen naar een BV-structuur als je nog een VOF hebt, of een trackrecord opbouwen met maandelijkse rapportages. Dat zijn trajecten die langer duren, maar ze zijn belangrijk om kopers vertrouwen te geven. Ook investeringen in IT-systemen, opvolgingsplanning of strategische partnerships horen in deze fase.
   4. Blijven monitoren en bijsturen
      Exit readiness is geen eenmalig project, maar een doorlopend proces. De wereld verandert, markten verschuiven en je bedrijf groeit. Je moet daarom continu monitoren: liggen we op koers? Welke risico’s zijn er ontstaan? Waar kunnen we bijsturen?

Exit ready zijn betekent dat je alle twijfels en barrières wegneemt die een koper zouden kunnen afschrikken. Een verhaal dat klopt, in cijfers én in de praktijk.

Veelgemaakte fouten bij exit readiness

Ondernemers die zich voorbereiden op een verkoop, maken vaak dezelfde fouten:

• Te laat beginnen – exit readiness kost jaren, niet maanden.
• Geen externe adviseur betrekken – bedrijfsblindheid leidt tot gemiste verbeterpunten.
• Alleen op emotie sturen – beslissingen baseren op gevoel in plaats van op cijfers en feiten.
• Focus alleen op de cijfers – cultuur, processen en leiderschap zijn minstens zo belangrijk.

Kortom, exit readiness is een traject waarmee je je bedrijf toekomstbestendig maakt. Het vergroot je waarde, verkleint risico’s en geeft jou als ondernemer meer opties. Ook als je (nog) niet wilt verkopen.

Wil je weten hoe exit readiness er in jouw situatie uitziet? Of wil je dat ik een quick scan van je bedrijf maak? Neem gerust contact met me op. Of lees verder in mijn blogs over due diligence, je bedrijf verkoopklaar maken of hoe verkoop je je bedrijf?