Je hebt mogelijk wel eens gehoord van private equity: partijen die participeren in bedrijven en hen helpen bij groei of overnames. Zo’n participatie kan een goede oplossing zijn wanneer je groeiambities hebt of bijvoorbeeld wilt voorsorteren op je pensioen. Wel is het belangrijk dat je je realiseert dat niet alles bij het oude zal blijven wanneer je onderneming deels in handen komt van een investeerder.
Wat verandert er wanneer je bedrijf (deels) wordt overgenomen door een Private equity fonds?
Een private investeerder koopt aandelen in je bedrijf. Die kunnen meer of minder waard worden, de investeerder loopt dus een risico. Maar daar staat een beloning tegenover: de investeerder wil je bedrijf laten groeien zodat het meer waard wordt. Na een aantal jaren verkoopt de investeerder zijn aandelen tegen een hoger bedrag.
Een private equity investeerder is dus heel iets anders dan een stille vennoot. Het doel van de investeerder is duidelijk: een flink rendement behalen op het geïnvesteerd vermogen. En bij een flink rendement moet je denken aan zo’n 20% tot 25%.
Zo’n investeerder is daarom vaak actief betrokken bij de onderneming. Deze zal alleen investeren in je onderneming als je een goed plan hebt. En eenmaal aan boord, is hen er alles aan gelegen dat plan te laten slagen.
Buy & Build
Veel investeringsfondsen hanteren de Buy & Build strategie. Er is een kernbedrijf en daar 
kopen ze andere bedrijven bij uit dezelfde sector. Zo worden de omzet en spreiding van de onderneming vergroot en kunnen ze harder groeien. De onderneming wordt een grotere speler in de markt en dat levert winst op wanneer ze het bedrijf weer doorverkopen. Dat gebeurt meestal na een periode van 5 tot 7 jaar.
Wanneer je vier bedrijven van elk 4 miljoen koopt, creëer je een groot bedrijf van 16 miljoen. En zo’n bedrijf van 16 miljoen heeft op de markt nou eenmaal een hogere waardering en meer aanzien dan een bedrijf van 4 miljoen. De multiples zijn daar hoger en juist daarmee maken ze hun rendement.
Om dit rendement te behalen, zal de investeerder zich actief bezighouden met de onderneming. Hij kan bepaalde voorwaarden stellen en wil meebeslissen bij belangrijke keuzes. Wat betekent dat voor je onderneming?
Ik ga hieronder in op verschillende punten, namelijk:
- Flexibiliteit en zeggenschap
- Medewerkers
- Processen
- Locatie
- Jouw rol als ondernemer
- Als het niet goed gaat…
A) – Flexibiliteit en zeggenschap
Eén van de voordelen van eigen baas zijn, is dat je zelf precies kunt bepalen hoe jij je onderneming leidt. Wanneer een klant een verzoek heeft dat anders dan anders is (bijvoorbeeld qua leveringstermijn of -voorwaarden), kun je in een split second beslissen hoe je daarmee omgaat.
Maar wanneer er een investeerder aan boord is, zal die hierover mogelijk willen meebeslissen. Zeker wanneer het besluit grote gevolgen kan hebben. Dit betekent dat er meer overleg zal gaan plaatsvinden en je misschien wat minder flexibel zult kunnen werken.
Het is logisch dat je verantwoording moet afleggen aan je medeaandeelhouders. Dit kan het vrije gevoel dat je hebt als ondernemer soms een beetje in de weg staan. Je kunt bijvoorbeeld niet ineens beslissen dat het tijd is om je management-fee verdubbelen. Dit soort zaken zul je vooraf moeten bespreken met de investeerder.
B) – Medewerkers
Een bedrijfsovername kan ook consequenties hebben voor personeel. Soms is de consequentie dat je afscheid zult moeten nemen van sommige medewerkers. Je hebt bijvoorbeeld al jaren een administratieve kracht in dienst die alle ins en outs van je bedrijf kent, maar nu jouw bedrijf onderdeel wordt van de holdingstructuur van de investeerder, wordt de administratie centraal geregeld. Jouw medewerker wordt daarmee boventallig. Dit is iets dat je vooraf goed moet onderzoeken en waarmee je heel zorgvuldig wilt omgaan.
C) – Processen
In je bedrijf werk je op een bepaalde manier met de tools die je zelf hebt gekozen. Je boekhoudpakket bijvoorbeeld. Het kan zijn dat je investeerder als voorwaarde stelt, dat je switcht van systeem. Bij een Buy & Build strategie worden zaken soms centraal aangestuurd en daarvoor is het prettig dat alle systemen op elkaar aansluiten. Voor jou als ondernemer kan dat betekenen dat je moet gaan wennen aan iets dat je zelf niet hebt uitgekozen.
D) – Locatie
Het kan zijn dat de investeerder/overnemende partij de verschillende bedrijven in zijn structuur gecentreerd wil hebben. In dat geval kan een verhuizing bij het overgangsproces horen. In de praktijk komt dit niet zo heel vaak voor, want een grotere spreiding heeft vaak juist positieve invloed op de groei. Toch is het wel iets om rekening mee te houden. Zeker wanneer je te maken hebt met distributiecentra e.d. is het soms logischer die te combineren.
E) – Jouw rol als ondernemer
Wat als alles lukt? Je had groeiplannen en hebt daarvoor een investeerder aangetrokken. Die heeft door zijn investering een boel mogelijk gemaakt en samen hebben jullie ervoor gezorgd dat de onderneming flink is gegroeid. Dat betekent iets voor jouw rol als ondernemer. Was je eerst degene die de boer opging en de orders binnenhaalde, nu ben je meer en meer de manager. De uitvoerende taken heb je steeds meer overgedragen aan het groeiende team en jij hangt erboven. Je monitort, stuurt bij, coacht, zorgt voor verbinding… hoe dan ook: je rol verandert. En dat moet je wel willen en leuk vinden.
F) – Als het niet goed gaat…
Afspraken zijn aangegaan vanuit een bepaalde verwachting. Er is rekening gehouden met een rendementsgroei. Wat als die groei niet wordt waarmaakt? Soms heb je er wel op gerekend en zijn er uitgaven gedaan. Die schulden zullen wel betaald moeten worden. Het gevolg kan dan zijn dat er veel strakker gestuurd gaat worden vanuit de organisatie, of dat er geen uitgaven (aannamestop) meer gedaan mogen worden. Je zit dan in een nog strakker keurslijf dat je waarschijnlijk helemaal niet past.
Soms is het ook nodig dat er extra geld het bedrijf in moet en dat aandeelhouders moeten bijbetalen. Als je dat dan niet doet verwatert je belang in de onderneming.
Is een private equity investeringsfonds iets voor jouw bedrijf?
In zee gaan met een private investeerder is een bewuste keuze die gevolgen heeft, en die gevolgen zul je moeten accepteren wanneer je voor deze oplossing kiest. Als je dat niet wilt, moet je je groei- of bedrijfsovername financiering op een andere manier regelen of er zelf helemaal uitstappen.
Ik zie ook wel gebeuren dat partijen vol goede moed en in vol vertrouwen de samenwerking aangaan, maar dat de oorspronkelijke eigenaar na verloop van tijd toch niet meer gelukkig is met de gemaakte afspraken. Je kunt vooraf niet altijd inschatten wat een andere manier van werken met je doet of wat het betekent als het beleid verandert. In de praktijk kan zo’n ondernemer dan besluiten er voortijdig uit te stappen en zijn participatie aan te bieden.
Dit is overigens iets waarover van tevoren afspraken gemaakt worden tussen partijen: hoe lang blijft de ondernemer aan boord? En wat zijn de consequenties wanneer hij er eerder uit wil stappen?
Ik ken beide kanten van de tafel. In het verleden heb ik als financieel directeur Buy & Build strategieën uitgezet en uitgevoerd. De laatste jaren heb ik er vanuit MFS mee te maken gehad. Sommige van mijn klanten heb ik geadviseerd bij hun Buy & Build strategie.
Aan de andere kant heb ik al veel ondernemers begeleid bij de verkoop van (een deel van) hun onderneming aan private investeerders, maar ook aan andere partijen. Wil je meer weten over de verschillende mogelijkheden?
Lees dan ook mijn blog Hoe vind ik een geschikte koper voor mijn bedrijf? of neem direct contact op.
