Om een grotere markt aan te boren en je winstgevendheid te vergroten, kan een cross-border of buitenlandse overname een belangrijke stap zijn. Het is een mogelijkheid om je bedrijf te laten groeien en voet aan de grond te krijgen in het buitenland. Het overnemen van een buitenlands bedrijf is in sommige opzichten gelijk aan het overnemen van een Nederlands bedrijf, maar vergis je niet: zo’n cross-border overname is toch wezenlijk anders. In dit blog vertel ik je er meer over.
Je hebt allereerst te maken met een andere taal en cultuur. Daarnaast zijn in het buitenland de regels en wetten anders die gelden voor bijvoorbeeld bedrijfsvestiging, rechtsvorm, diploma’s en beroepseisen. Ook moet je je vooraf realiseren wat de fiscale gevolgen zijn bij cross-border overnames. Zo’n buitenlandse bedrijfsovername doe je dus niet zomaar even. En juist die uitdaging vind ik er zo leuk aan!
Cross-border overnames, waar moet je beginnen?
Hoe weet je nou welke buitenlandse bedrijven op de markt zijn, waar kun je die vinden? De laatste 25 jaar is de wereld heel erg veranderd, het internet heeft daar een grote rol in gespeeld. Vroeger wist je nauwelijks wat er zich op de zakelijke markt afspeelde aan de andere kant van de wereld. Nu is bijna alles online te vinden.
Net zoals in Nederland zijn er in het buitenland online platforms waar bedrijven te koop aangeboden worden. Op de internationale Dealsuite vind je bedrijven van over de hele wereld, dit resulteerde er laatst bijvoorbeeld in dat ik namens een opdrachtgever in gesprek ging met een Thaise partij. Iets dat mij verraste, maar aangezien het verhaal goed was, zijn we toch het gesprek aangegaan.
Soms zet ik op verzoek bepaalde zoekopdrachten uit, maar daarnaast heb ik mijn oren en ogen open voor klanten van wie ik weet wat hun interessegebied is. Dat zijn klanten die aangeven: als je iets interessants voor me tegenkomt, dan laat het maar weten. Ik zal niet zomaar een buitenlands bedrijf opbellen. Ik benader buitenlandse bedrijven alleen wanneer ik daar een opdracht voor heb en niet zomaar ins Blaue hinein.
Tips bij cross-border bedrijfsovernames
Hieronder zal ik een aantal zaken benoemen die naar mijn ervaring belangrijk zijn bij bedrijfsovernames in het buitenland, achtereenvolgens:
- Cultuurverschillen;
- Taal;
- Lokale experts;
- Bezoek op locatie;
- Andere manier van zakendoen;
- Kosten.
Wees je bewust van cultuurverschillen
Nederlanders staan erom bekend nogal direct te zijn en vrij informeel met elkaar om te gaan, ook op zakelijk vlak. In het buitenland is dit vaak anders. Zelfs in ons verenigde Europa met zijn open grenzen zijn er verschillen waar je je in het geval van een buitenlandse bedrijfsovername maar beter op kunt voorbereiden.
In Duitsland bijvoorbeeld zijn er formelere omgangsvormen dan hier en is het de gewoonte om elkaar formeel aan te spreken. Wanneer je daar direct heel joviaal doet, kan dit de zakelijke verhouding schaden. Ook in Frankrijk geldt er een gevoel voor hiërarchie en in België willen ze vaak eerst een persoonlijke relatie met je voordat ze zakelijk met je om tafel gaan. Enige zakelijke toenadering zal meestal pas ontstaan nadat er samen is gegeten en gedronken. Dit wezenlijke onderdeel van het aftasten van elkaars persoonlijkheid en intenties mag je niet onderschatten. Ook de toon waarop je zakendoet verschilt: in het buitenland gaat alles wat omfloerster, niet zo recht voor z’n raap als in Nederland.
Het opbouwen van vertrouwen is bij een cross-border overname misschien nog wel belangrijker dan bij een binnenlandse overname. Als je dat niet goed doet, kan het zomaar uit je handen glippen.
Jezelf op de hoogte stellen van de normen, waarden en gebruiken van een land is dus belangrijk voordat je afreist en een blunder begaat. Beter nog is het om iemand in te schakelen die ervaring heeft in het betreffende land. Zo iemand weet precies de juiste snaar te raken.
Spreek de taal
Naast het feit dat je op de hoogte moet zijn van cultuurverschillen, is het belangrijk dat je de taal spreekt of in elk geval een taal die ook wordt gesproken door de andere partij. Engels en Duits liggen voor de hand. Google Translate is overigens wel een erg handige tool om snel iets duidelijk te maken. Vorig jaar was ik betrokken bij de overname van een bedrijf in Tsjechië en van het Tsjechisch kun je echt geen chocola maken. De contracten die werden opgesteld, werden in het Tsjechisch en Engels opgesteld. Met behulp van Google Translate lukte het wel om te checken of hetgeen er in het Tsjechisch stond overeenkwam met datgene dat ernaast stond in het Engels.
Haak lokale experts aan
Sommige bedrijven willen per se dat alle documenten in hun eigen taal worden opgesteld. Ook in dat geval is het belangrijk dat je de taal spreekt of iemand aanhaakt die kan vertalen en begrip heeft van de geldende regels en wetten. Het inschakelen van lokale experts zoals accountants of advocaten is meteen een volgende tip. Deze mensen weten wat de lokale mores is en kunnen voorkomen dat je missers maakt met grote gevolgen.
Om daar nog even op door te gaan: bij dat Tsjechische bedrijf werkten vrijwel alleen zzp’ers. Dat op zich is niet erg, maar het is wel handig dat je er dan van op de hoogte bent dat in Tsjechië de regels zodanig streng zijn, dat je als bedrijf geen middelen als laptops etc. ter beschikking mag stellen aan deze zzp’ers. Zij moeten met hun eigen materialen en gereedschappen werken, anders wordt het gezien als werkgever/werknemer-verhouding. Dat soort regels kun je niet allemaal paraat hebben.
Bezoek elkaar
Je wilt weten wat je koopt. En natuurlijk is het makkelijker om naar Groningen of Maastricht te rijden dan naar Tsjechië of Zuid-Italië, maar ook dan wil je weten wat je koopt, hoe de sfeer is, hoe de gebouwen erbij staan etc.
In sommige gevallen is ook een tegenbezoek nuttig: je kunt laten zien hoe je je Nederlandse bedrijf runt, wat jouw waarden zijn en volgens welke visie je werkt. Dat is online toch lastiger uit te leggen omdat het gevoel er ook een grote rol bij speelt.
Weet wat je kunt verwachten
Zakendoen in het buitenland gaat op sommige punten anders dan in Nederland. Behalve de cultuurverschillen en de taal zijn ook bepaalde gebruiken anders. Om een voorbeeld te geven: in Nederland gaan we met onze stukken naar de notaris als de koopovereenkomst rond is. De notaris neemt vaak alleen notariële stukken door en iedereen zet zijn handtekening. De notariële ondertekening is vaak het sluitstuk, een formaliteit. Weliswaar een zeer belangrijke formaliteit, maar toch.
In Duitsland ga je naar de notaris om de laatste puntjes op de i te zetten. Per pagina wordt de koopovereenkomst besproken of iedereen het eens is met het beschrevene en op dat moment kan daar dus nog discussie over ontstaan. Daar moet je wel op bedacht zijn en meer tijd voor uittrekken dan in Nederland gebruikelijk is. Ik heb een keer meegemaakt dat we zes uur bij de notaris hebben gezeten.
Wees bedacht op hogere kosten
Doordat je waarschijnlijk meer experts moet aanhaken, zullen de kosten hoger uitvallen. Ook zal het traject al met al vaak langer duren dan eenzelfde traject in Nederland en tijd is geld. Daarnaast komen er nog de voor de hand liggende reiskosten bij. Een bedrijf overnemen in het buitenland kan dus kostbaar zijn, maar wel de moeite waard wanneer je daarmee je afzetmarkt en winstgevendheid vergroot.
Meer lezen?
Wil je meer weten over bedrijfsovernames? Lees dan ook mijn andere blogs. Bijvoorbeeld over hoe je de overnameprijs van een bedrijf kunt bepalen of over het financieren van bedrijfsovernames.
